Χρυσή μπάλα: Στην εποχή των ρεκόρ και της απώλειας του ρομαντισμού!

Αποτελεί την ύψιστη ατομική διάκριση για κάθε ποδοσφαιριστή, το σιωπηλό παιδικό του όνειρο και η ελπίδα πως κάποια μέρα η εκθαμβωτική «χρυσή μπάλα» θα αστράφτει στο ράφι του δωματίου του. Ο λόγος για το βραβείο ballon d’or (όπως είναι η επίσημη ονομασία του) που απονέμεται στον κορυφαίο ποδοσφαιριστή του πλανήτη για κάθε ημερολογιακό έτος. Ένας θεσμός που δημιουργήθηκε το 1956 από ένα… απλό γκάλοπ που παρέθεσε στους δημοσιογράφους του Μέσου ο αρχισυντάκτης του περιοδικού France Football για την επιλογή του κορυφαίου της Ευρώπης εκείνης της χρονιάς. 62 χρόνια αργότερα η μικρή αυτή ψηφοφορία πήρε «χολιγουντιανές» διαστάσεις αφού πρόκειται πλέον για ένα big event-gala με την «παρέλαση» των αστέρων του χώρου και τα βλέμματα όλων στραμμένα σε αυτό. Βλέποντας τη λίστα με τους νικητές σε πιάνει ένας μικρός ίλιγγος ως προς την ποιότητα του καθενός αλλά η αίσθηση που επικρατεί στο κοινό την τελευταία δεκαετία είναι πως η ιστορία θα μπορούσε να γραφτεί διαφορετικά σε κάποιες περιπτώσεις. Το νέο κύμα αντίληψης του ποδοσφαίρου με την εισχώρηση της εμπορικής εκμετάλλευσης στο μέγιστο βαθμό δημιούργησε στο φίλαθλο κοινό ένα κλίμα ανασφάλειας ως προς την επιλογή του καλύτερου και στους παίκτες την αποθάρρυνση από τον στόχο τους λόγω της (τυχόν) μη εμπορικότητάς τους.


Ιστορικά η ψηφοφορία στα πρώτα της χρόνια αφορούσε μόνο τους Ευρωπαίους ποδοσφαιριστές που αγωνίζονταν στα πρωταθλήματα της Γηραιάς Ηπείρου. Αυτό μέχρι το 1995 που δικαίωμα στο όνειρο είχαν και οι παίκτες των υπόλοιπων χωρών με την προϋπόθεση βέβαια να αγωνίζονται στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Το 2007 οι περιορισμοί «έσπασαν» και ο θεσμός έγινε παγκόσμιος. Κατά την πάροδο των χρόνων στο… παιχνίδι μπήκαν και άλλες ψηφοφορίες για την ανάδειξη του καλύτερου ποδοσφαιριστή όπως αυτή της FIFA αλλά το ballon d’or έχει τα πρωτεία με κάθε επισημότητα. Την περίοδο 2010-2015 μάλιστα η παγκόσμια ομοσπονδία και το γνωστό περιοδικό ένωσαν τις δυνάμεις τους σε μια ενιαία απονομή αλλά από το 2016 ο καθένας πήρε και πάλι τον δρόμο του.

Οι mister Recordmen που δεν «πιάνονται»

Έχουμε την τύχη να ζούμε στην εποχή του Λιονέλ Μέσι και του Κριστιάνο Ρονάλντο. Δύο παίκτες που έχουν ξεπεράσει κάθε ρεκόρ και έχουν "χτίσει" την δική τους παρακαταθήκη στο θεσμό. Συγκεκριμένα αριθμούν από 5 χρυσές μπάλες ο καθένας με το μονοπώλιο των 10 ετών που κατείχαν να «σπάει» φέτος από τον Λούκα Μόντριτς. Βέβαια όσο συνεχίζουν και οι δύο να αγωνίζονται, τόσο δυσκολεύει το έργο των υπολοίπων αλλά και των μελλοντικών ποδοσφαιριστών να τους ξεπεράσουν κάποια στιγμή στο μέλλον. Η κορυφή τους ανήκει δικαιωματικά (ίσως αμφισβητέιται ο αριθμός) καθώς οι επιδόσεις και τα στατιστικά τους παραπέμπουν σε κάτι αφύσικο.

Οι τρεις «αδικημένοι» - Οι λόγοι που θα μπορούσε η κατάληξη να είναι διαφορετική

Το ballon d’or τα τελευταία χρόνια περνάει μια περίοδο αμφισβήτησης. Περισσότερο στο πρώτο μισό της τρέχουσας δεκαετίας κατά την οποία υπήρχαν έντονες κατακραυγές. Οι περιπτώσεις του 2010, 2013 και 2014 έγιναν η αιτία για να χάσει το βραβείο λίγο από την αίγλη του, επηρεασμένο ίσως από την νέα μόδα της εμπορικότητας που διοικεί το ποδόσφαιρο (αναφέρθηκε και στον πρόλογο). Κάπως έτσι δημιουργήθηκε και το ερώτημα περί κριτηρίων που επιλέγεται ο κορυφαίος ποδοσφαιριστής του πλανήτη. Για να μπούμε στο ψητό, ο Σνάιντερ το 2010 πήρε τα πάντα με την Ίντερ κάνοντας παράλληλα εκπληκτική χρονιά αγωνιστικά (πρωτάθλημα, κύπελλο, champions league) αλλά περιορίστηκε στην 4η θέση πίσω από Μέσι, Ινιέστα και Τσάβι. Το ίδιο συνέβη και με τον Ριμπερί το 2013 που επίσης «σήκωσε» όλες τις διαθέσιμες κούπες, ξεδιπλώνοντας τις ποδοσφαιρικές του αρετές στο χορτάρι, στην πιο παραγωγική χρονιά για τον ίδιο αλλά πάλι δεν ανταμείφθηκε. Επιπλέον, ο Γάλλος εξτρέμ ήταν και ο μόνος που εναντιώθηκε σε μεγάλο βαθμό για αυτή την απόφαση δηλώνοντας μάλιστα σε συνέντευξή του ότι τον έκλεψαν για να κερδίσει ο Ρονάλντο. Το ίδιο αίσθημα αδικίας μπορεί να νιώθει και ο Μάνουελ Νόιερ ο οποίος το 2014 αναδείχθηκε παγκόσμιος πρωταθλητής με την Γερμανία και συλλογικά σάρωσε με την Μπάγερν εντός συνόρων. Ήταν η εποχή που ο Γερμανός τερματοφύλακας δεν έτρωγε γκολ ούτε με «αίτηση». Και όμως το έχασε! Παράπονα όμως είχαμε και στην τελευταία χρονικά απονομή του Λούκα Μόντριτς με τον Γάλλο παγκόσμιο πρωταθλητή Αντουάν Γκριεζμάν να θίγει τον τρόπο επιλογής του golden player της χρονιάς λέγοντας ειρωνικά πως το champions league είναι τελικά πιο σημαντικό από το παγκόσμιο κύπελλο.

Ο «τελευταίος των αμυντικών»!

Η χρυσή μπάλα είναι συνήθως υπόθεση επιθετικών. Είναι αυτοί που σκοράρουν κατά ριπάς, που με τα δικά τους γκολ κρίνονται τρόπαια και αυτοί που έχουν την μερίδα του λέοντος από τους φιλάθλους. Συνεπώς σπάνια βλέπουμε να σπάει αυτό το «κατεστημένο». Ο τελευταίος μη επιθετικός που το έπραξε ακούει στο όνομα, Φάμπιο Καναβάρο. Ο Ιταλός «βράχος» της άμυνας, μπήκε στο πολύ κλειστό κλαμπ των αμυντικών που έχουν κατακτήσει το χρυσό βραβείο (μόνο ο Καναβάρο, ο Μπεκενμπάουερ και ο Ματέους το έχουν καταφέρει από αμυντικογενείς παίκτες). Το 2006 ο καπιτάνο της Σκουάντρα Ατζούρα θα ήταν άδικο να το χάσει αφού το «σινικό τείχος» που είχε χτίσει στο παγκόσμιο της Γερμανίας, έδωσε στην Ιταλία το τρόπαιο (δέχτηκε μόλις δύο γκολ σε 7 παιχνίδια- 1 πέναλτι και 1 αυτογκόλ). Έκτοτε η διάκριση αποτελεί καθαρά μονοπώλιο των επιθετικών και συγκεκριμένα των Ρονάλντο-Μέσι με μοναδική εξαίρεση την φετινή αφού ο Μόντριτς αγωνίζεται ως μέσος. Ωστόσο η τελευταία χρυσή μπάλα της… προ εμπορικής εποχής και πριν την «αυτοκρατορία» και την φετινή «παρέμβαση» του Μόντριτς, απονεμήθηκε στον Βραζιλιάνο Κακά που κατά πολλούς λογίζεται ως ο τελευταίος των ρομαντικών!

Πως γίνεται η επιλογή του best player of the year
Πολύς λόγος γίνεται τα τελευταία χρόνια, με αφορμή φυσικά την κατάληξη της χρυσής μπάλας σε κάποιον παίκτη που έχει πετύχει λιγότερα επιτεύγματα εκείνη την χρονιά από έναν άλλο, για τον τρόπο επιλογής του καλύτερου ποδοσφαιριστή σε ένα ημερολογιακό έτος. Πολλοί θα νομίζουν ότι στην εξίσωση μπαίνει και ο κόσμος αλλά η αλήθεια περιορίζεται στο κλειστό κλαμπ των ανθρώπων του ποδοσφαίρου. Πιο απλά, ψήφο δικαιούνται οι αρχηγοί όλων των αναγνωρισμένων Εθνικών ομάδων του κόσμου, οι ομοσπονδιακοί τεχνικοί αυτών των χωρών καθώς και 176 δημοσιογράφοι (σύμφωνα με την λίστα που βγήκε για την φετινή ψηφοφορία), ένας από κάθε χώρα. Οι «ψηφοφόροι» (βάσει ballon d’or 2018) έχουν δικαίωμα για πέντε ψήφους, δίνοντας στον πρώτο 6 πόντους, στον δεύτερο 4, στον τρίτο 3 και ούτω καθεξής.